از حدود قرن های 18 و 19 در اروپا سبکی از طراحی و معماری ساختمان شروع به رشد کرد، که علاقه مند بود معماری کلاسیک را زنده نگه دارد، و در عین حال مفاهیم مدرن را نیز با آن بیامیزد. این کار با استفاده از ساده سازی و استفاده های مکرر از برخی المان های معماری کلاسیک، مخصوصاً آنچه در یونان و روم اتفاق می افتاده، انجام شد. سبک معماری نئوکلاسیک امروزه با چند نمونه از ساختمان های پر عظمت در جهان شناخته می شود. المان های سبک معماری نئوکلاسیک در طراحی نما بسیار استفاده می شود. در کشور ما هم این شیوه طراحی و اجرای نما مدت هاست که مورد توجه قرار گرفته. سعی می کنیم که در ادامه ی متن شما را بیشتر با اصول اولیه معماری و طراحی نمای نئوکلاسیک آشنا سازیم.
المان های اصلی طراحی نمای نئوکلاسیک
آغاز یک سبک معماری با مفهوم است، اما نمایش آن با استفاده از المان ها صورت می گیرد. به عنوان مثال شما با دیدن یک نمای ساده، بی تکلف همراه با احجام مکعب و مستطیل شکل، خیلی سریع به یاد سبک مدرن یا مینیمالیسم در معماری می افتید. در مورد معماری نئوکلاسیک هم چنین چیزی وجود دارد. سعی شده ویژگی هایی که در سبک معماری روم باستان وجود داشته بازیابی شود، اما با پیچیدگی های کمتر. سبک نئوکلاسیک بیشتر در طراحی ساختمان ها دولتی و عمومی کشورهای غربی استفاده شده.
ستون های متعدد و بلند
به راحتی می شود اهمیت وجود ستون در بناهای ساخته شده طبق اصول نئوکلاسیک را دید. در بین انواع ستون هایی که در یونان و روم باستان استفاده می شده، در سبک نئوکلاسیک، استفاده از ستون های دوریک( Doric ) بیشتر مرسوم است. این ستون ها دارای قاعده دایره ای هستند و در قسمت بالایی با یک مربع به سقف متصل می شوند.
ستون دوریک( Doric )
آن ها دور تا دور بنای اصلی را پر می کنند و بعضی اوقات جای پنجره را هم می گیرند. این شیوه در ساختمان های کلاسیک هم زیاد دیده می شوند. حتی در معماری ایران باستان، مثل معماری تخت جمشید، یا بناهایی که از یونان باستان باقی مانده اند، مثل پارتنون، ستون ها نقش جدی دارند.
سقف های گنبدی شکل
المان دیگر برای سبک نئوکلاسیک طراحی نما ، استفاده از گنبد برای سقف فضای اصلی ساختمان است. البته این مورد پرتکرار و زیباست اما الزامی نیست. ممکن است در یک ساختمان با طراحی نمای نئوکلاسیک حتماً با گنبد رو به رو نشوید. در ادامه ی متن چند نمونه معروف از ساختمان های جهان که با معماری نئوکلاسیک طراحی شده اند معرفی خواهیم کرد. آنگاه می توانید اهمیت و زیبایی گنبد در ساختمان های این سبک را به راحتی مشاهده کنید.
سادگی، در مقابل سبک کلاسیک
با اینکه گفتیم سبک نئوکلاسیک، به دنبال استفاده از المان های معماری یونان باستان بوده با این حال مثل تمام مکتب های معماری که در چند قرن اخیر متولد شده اند، علاقه به سادگی برای کم کردن پیچیدگی مفهوم و البته پیچیدگی در حین اجرا، کاملاً مشهود است.
چند نمونه شاخص از معماری نئوکلاسیک در جهان
هرگز نمی شود سبک های هنری را درک کرد، بدون دیدن نمونه های اعلای هر کدام. در مورد معماری و طراحی نمای ساختمان هم این نکته صدق می کند. شما را دعوت می کنیم که چند ساختمان زیبا که با استفاده از سبک نئوکلاسیک طراحی و ساخته شده را تماشا کنید.
کلیسای سنت الکساندر در لهستان
این کلیسای مسیحی رومی، در اوایل قرن نوزدهم میلادی بر پایه استفاده از سبک نئوکلاسیک در شهر ورشو، پایتخت لهستان ساخته شد. کلیسا در جریان جنگ جهانی دوم، به مقدار زیادی تخریب می شود والان نسخه بازسازی شده آن موجود است. وجود ستون های دور کلیسا، گنبد و سادگی آن به راحتی قابل تشخیص می باشد.
کاپیتول هیل در آمریکا
ساختمان کاپیتول هیل( Capitol hill ) که سنای این کشور را در خود جای داده، طبق اصول سبک نئوکلاسیک طراحی شده. در اصل علاقه مندی موسسان ایالات متحده به تمدن روم، باعث شد که طراحی آن بر پایه معماری روم باستان سفارش داده شود. ستون های متعدد و گنبد از المان هاییست که مشاهده می کنید.
ساختمان سنای کرملین
می توانیم از غرب به شرق عالم بیاییم و هنوز هم از هنر طراحی نمای نئوکلاسیک را شاهد باشیم. سنای کرملین در روسیه هم بر پایه اصول سبک مذکور ساخته شده. این را می شود حداقل در قسمت مرکزی ساختمان مشاهده کرد.
خانه ی شهر سان فرانسیسکو
نمونه پایانی در فهرست ما، خانه ی شهر سان فرانسیسکو( San Francisco townhouse ) است. این بنا را به عنوان یک مورد متفاوت تر نسبت به بقیه آوردیم. در این ساختمان شما گنبد نمی بینید، همین طور ستون ها به شدت کاپیتول هیل حضور ندارند. با این حال باز هم آن را بنایی ساخته شده طبق سبک نئوکلاسیک می دانیم. سادگی از ویژگی های مدرنیته است که کاملاً مشهود می باشد.
سوالات متداول طراحی نمای نئوکلاسیک
آیا سبک نئوکلاسیک جدید محسوب می شود؟
از نظر فنی این سبک قرار است تلفیق جدید و قدیمی باشد اما با توجه به اینکه بیش از دو قرن است که اصول آن مرسوم شده، نمی توان آن را جدید محسوب کرد. با این حال به دلیل نداشتن تطابق صد در صدی با سبک کلاسیک، نوعی مدرنیته در آن مشهود است.
چه بناهایی در جهان بر پایه سبک نئوکلاسیک ساخته شده اند؟
در این مورد مثال های زیادی وجود دارد. ما هم در مقاله خود به چهار مورد اشاره کردیم. کاپیتول هیل، سنای کرملین، کلیسای سنت الکساندر ورشو و خانه ی شهر سان فرانسیسکو مواردی بودند که بالاتر معرفی شدند.
المان های سبک نئوکلاسیک در طراحی نما کدامند؟
در این سبک تلاش شده که یک مخلوط از مدرنیته و معماری کلاسیک داشته باشیم. از یک طرف ستون های متعدد و گنبد و از طرف دیگر حفظ سادگی و خودداری از اضافه کردن تزئینات غیرضروری مثل مجسمه و کتیبه.
